De nieuwe apartheid in Nederland

In Nederland ontstaat een nieuwe vorm van apartheid. Apartheid is het Afrikaner woord voor “isolement”. Apartheid is een term die in gebruik kwam in de crisisjaren ‘30 en betekende het politieke beleid in het kader waarvan groepen kansarmen werden onderworpen aan gescheiden ontwikkeling.

In het toenmalige Zuid-Afrika hadden blanken meer rechten dan zwarten. In het Nederland van nu gaan groepen kansarmen dezelfde ontwikkeling tegemoet. Er ontstaat een enorme kloof tussen de ‘rendabelen’ en ‘onrendabelen’ in ons land. Kijk bijvoorbeeld naar de gevolgen voor chronisch gehandicapten en wajongers door de extreme bezuinigingen op deze doelgroep. De afbraak van het zorgstelsel en de stapeling van bezuiningsmaatregelen veroorzaken dat deze mensen langzaam uit het zicht van de maatschappij verdwijnen en verpieteren achter de geraniums. Vaak jonge mensen met veel mogelijkheden om als volwaardig lid van de maatschappij in dezelfde maatschappij te participeren. Door de afschaffing van het persoongebonden budget, de bezuinigingen op de sociale werkplaatsen, de afschaffing van de Wajong, de halvering op de tegemoetkoming in medische kosten en de bezuinigingen op het passend onderwijs zullen grote groepen jongeren en ouderen hun kansen op de arbeidsmarkt sterk zien verminderen en daardoor kansloos en onrendabel worden. Chronisch zieke mensen, gehandicapten waar vroeger hard voor is gestreden in Nederland door mensen die het land na de oorlog weer hebben opgebouwd. Zij waren trots op het eerlijke sociale stelsel. Trots op hoe dit land vormgegeven werd door solidariteit van hun bevolking. Onderdeel van de Nederlandse international identiteit. Een stevig sociaal stelsel en hoog welzijnsniveau kenmerkten de laatste 50 jaar. De halve wereld kwam kijken hoe die ‘Dutch’ hun zorgstelsel geregeld hadden. Die vrijheid, zelfstandigheid en onafhankelijkheid worden met de ‘apartsheidsplannen’ van dit kabinet ernstig bedreigd.


Er is een morele crisis in Nederland
In Zuid-Afrika werd het systeem van isolement versterkt door een reeks wetten, gesterkt door de crisis waar de wereld zich in bevond. Nederland bevindt zich ook in een crisis, maar het lijkt vooral een morele crisis. In het Afrika van toen werden sociale contacten tussen rassen verboden. Hier wordt men door de maatregelen van het kabinet gedwongen thuis te zitten of naar de bossen terug te gaan. Naar de instituten, ver weg van de maatschappij. Apartheid in een nieuwe vorm, apartheid als isoleermiddel. Een vorm die niet zo opvalt als je gezond bent en een baan hebt. Maar keihard aankomt bij de mensen die geslachtofferd worden door het huidig kabinet. Door de bezuiniging ontstaat, vergelijkbaar met het Afrika van toen, een scheiding van publieke voorzieningen en scheiding van onderwijsnormen. Toen met rasspecifieke functiecategorieën en een afremming van niet blanke participatie in de maatschappij. Nu met functiespecifieke categoriën en participatie door enkel de gezonde rendabeler mensen in onze maatschappij.
De andere parallel met Afrika is dat hoewel de uitvoering en handhaving van de apartheid werd vergezeld door een enorme onderdrukking van de oppositie door rechtse partijen en populisten, er een voortdurende verzet tegen de apartheid in Zuid-Afrika bestond. Apartheid is veroordeeld door de Internationale gemeenschap.
Na jaren van apartheid zijn mensen met een handicap onderdeel van onze maatschappij geworden. Deze gelijke kansen worden nu bedreigd door kabinet Rutte met de voorgenomen bezuinigingen op bijna alle zorgsectoren die gehandicapten, jongeren en ouderen treffen. Het verzet uit de bevolking, de belangenorganisatie en de oppositie is groot. Groter dan ooit. Maar ze wordt niet gehoord. Of misschien wel gehoord, maar er wordt niet naar geluisterd. En dat lijkt een grotere crisis dan de financiële crisis waar we inzitten.

Vrijheid van keuze
Ik hoop werkelijk dat in het Nederland van nu het moreel besef groeit om de maatregelen terug te draaien die er voor zorgen dat Nederland niet de geschiedenis ingaat als land waar een nieuwe vorm van apartheid is ontstaan, maar waar Nederland gidsland kan blijven als het gaat over vrijheid van keuze als het gaat over de eigen regie over leven en zorg. Waar het gaat om solidariteit en respect voor elkaar.